|
Turunç Ege' nin Akdeniz' e kavuştuğu bölgede, Türkiye' nin güneybatı ucundaki Bozburun Yarımadası' nın kuzey doğusunda küçük bir belde. Güney Ege' nin irili ufaklı adacıklar, fiyortlarla bezenmiş, yamaçları, sandal ağaçları, zeytinlikler ve çam ormanlarının yeşil dokusuyla örtülü nefes kesici coğrafyasının en güzel koylarından biri olarak tanınıyor.
Batıda 920 metrelik Palamut Tepesi, güneybatıda 817 metrelik Eren, güneyde ve kuzeydeki 350 şer metrelik Yumru ve Mersinli Tepelerinin oluşturduğu havza doğuda Ege Denizi' nin nefes kesici güzellikteki manzarasına açılıyor ve aşağıda, kapalı bir yay formunda Turunç Koyu' nu oluşturuyor. Marmaris Körfezi girişindeki Keçi adası, Aksaz Körfezi, Yılancık Adası, Ekincik Koyu, Dalyan Deltası ve İztuzu Plajını izleyip Göcek' ten Fethiye' ye ulaşan kıyı şeridinin koy ve burunları ile arkalarındaki Gölgeli Dağların uzantıları, Turunç tepelerinden izlenebilen bu muhteşem manzaranın öğeleri.
Marmaris Körfezi' nin dışında, açık denize bakan ilk koy oluyor Turunç. Karayoluyla 9 km uzaklıktaki İçmeler' e ve 19 km uzaklıktaki Marmaris merkezine ulaşım, düzenli şekilde karşılıklı sefer yapan minibüs ve dolmuş tekneleriyle sağlanıyor. Dalaman Havalimanı 110 km, Bodrum Havalimanı 170 km uzaklıkta.
Turunç' un dünü ve bugünü
Herodot' un aktardıklarına ve yörede Rodos Birliği dönemi ören yerlerinde bulunan yazılı belgelere dayanarak Bozburun Yarımadasının antik çağda "Loryma Yarımadası" olarak adlandırıldığını biliyoruz. Yarımadanın güneybatısında, doğal liman niteliğiyle stratejik değeri yüksek bir askeri üs olarak bilinen Loryma kalesi bulunuyor. Günümüzde Loryma Limanı "Bozukkale Koyu" olarak adlandırılıyor.
Milattan önce 3500 yıllarında Girit' ten gelerek tüm Güney Ege Bölgesi'ni işgal eden Karyalılardan sonra, yöre bir süre Mısır, Asur, Iyon, Dor, Lidya ve Pers hegemonyasında kalıyor ve Büyük Iskender' in Persleri yenmesiyle yeniden Karya denetimine giriyor. Milattan önce 140 yılında Rodos' taki Romalı Generallerin istilasına uğrayan yöre, Roma İmparatorluğunun bölünmesiyle 13.Yüzyıla kadar Bizanslıların denetimine geçiyor. Menteşeoğulları ile başlayan Türk egemenliği, 1450 yılında yörenin Osmanlı İmparatorluğu sınırlarına dahil edilmesiyle neticeleniyor.
Loryma Yarımadası' nın her köşesinde antik çağın izlerine rastlamak olası: Loryma, Syrna, Kastabos gibi ören yerleri yanı sıra Turunç' a 4 km yakınlıkta, küçük bir burnun üstünde bulunan Amos, Rodos Birliğinin en önemli üç yerleşim biriminden biri olarak biliniyor. Her ne kadar Amos' ta günümüze dek kapsamlı bir arkeolojik çalışma yapılmamış olsa da, 1950' li yıllarda İngiliz arkeolog George E. Bean' in satıh araştırmalarına dayanan, kentin gelişmiş sosyal-ekonomik yapısına dönük ilginç belgeler mevcut. Amosluların gelişmiş bir toprak ve tarım reformu olarak tanımlanabilecek düzenlemeler uyguladıkları bildiklerimiz arasında. Yamaçlarda düz, ekilebilir arazi kazanmak üzere yapılmış taş teraslama duvarları, deniz tabanında ve hemen hemen her inşaatın temel kazısında bulunan amfora parçaları Amosluların yoğun bir şekilde bağcılık yaptıkları ve şarap ürettiklerini gösteren günümüzdeki kanıtlar.
20. Yüzyılın başında Torosların Anadolu eteklerinden kopup batıya doğru göçen yörüklerin bir kısmı, başlangıçta Turunç Koyu ve çevresindeki tepelerde, birbirlerinden 6-7 km uzaklıkta, yakın akraba bir kaç ailenin oluşturduğu küçük obalar kurarak yerleşik düzene geçiyorlar. Zamanla, Osmaniye Köyü adı altında, Turunç' un da dahil olduğu, değişik isimlerdeki 15-16 mahalleyi kapsayan bir mülki idare birimi oluşturuluyor. Yörenin yeni ahalisi geleneksel uğraşları olan keçi beslemek yanı sıra, adaçayı, defne, kekik, keçiboynuzu gibi orman ürünleri toplamak, küçük düzlüklerde ziraat, balcılık, balıkçılık gibi yeni uğraşlarla da tanışıyorlar. 50' li yıllarda zeytin üretiminin teşviki kapsamında yabani zeytinliklerin köylülere dağıtılması ile zeytinyağı ve sofralık zeytin üretimi de ivme kazanıyor.
70' li yıllarda Marmaris' in turizm sektöründeki ilk deneyimleri, günübirlik tekne turları yapan turist gurupları ile Turunç' a da sıçrar. Turunç Plajında kum banyosu yapan, kıyıdaki basit restoranlarda köy tavuğu yiyen turistler yılın 2-3 ayıyla sınırlı da kalsa Turunç tablosunda bir yenilik, Turunçlular için de ek bir gelir kaynağı oluşturmaya başlarlar. Turunç mahallelikten köy statüsüne terfi eder. 1976 yılında Marmaris-Bozburun yolundan bir sapakla Turunç' a indirilen orman yolu ile köyün Marmaris' e karayolu bağlantısı sağlanır. Büyük kentlerimizden gelip, yörenin güzelliklerine gönül bağlayan birçok doğa dostu, üçer-beşer göçmeye başlarlar Turunç' a. İlk pansiyonları, 80' li yılların başında ilk "turistik oteller" izler.
2000 yılında Turunç, 4 yıldızlı otellerden, sempatik pansiyonlara kadar her kategoride hizmet veren tesislere sahip, belediyesi, sağlık ocağı, eczaneleri, butikleri, restoran ve barları olan bir turistik beldedir artık. Turizm sektörü Turunçluların ana geçim kaynağı olmuştur ama, Turunç' u Turunç yapan doğal güzelliklere saygıyla dolu bir çevre bilinci ve turiste bir konuk gözüyle bakan Anadolu İnsanı' nın sıcak misafirperverliği değişmeyen temel değerler olarak kalmıştır.
|
